Przykład stanu faktycznego:

Pracownica uległa w pracy wypadkowi. Jest to pracownik etatowy, zatrudniony na umowę o pracę, ale wykonuje też w firmie zadania na podstawie umowy zlecenia. Wypadek miał miejsce w godzinach pracy na umowę-zlecenie. Czy z tego wypadku należy spisać protokół czy kartę wypadku?

W myśl ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych wypadkiem  przy pracy jest nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Ważne

Za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas współpracy przy wykonywaniu pracy na podstawie:

• umowy agencyjnej,
• umowy zlecenia,
• umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

W przypadku wypadku przy pracy zleceniobiorcy to zleceniodawca zajmuje się ustaleniem okoliczności wypadku i zgłoszeniem wypadku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku następuje poprzez:

• zabezpieczenie miejsca wypadku w sposób umożliwiający odtworzenie jego okoliczności,
• dokonanie oględzin miejsca wypadku: stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadanie warunków wykonywania pracy i innych okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,
• zebranie informacji od świadków wypadku,
• wysłuchanie wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala,
• zebranie innych dowodów dotyczących wypadku, uznanych za niezbędne.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia, niezależnie od skutków wypadku, niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia zleceniodawca jest obowiązany powiadomić pisemnie właściwą terenową jednostkę organizacyjną ZUS o wszczęciu postępowania dotyczącego ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. W postępowaniu tym może uczestniczyć przedstawiciel ZUS.

Zleceniodawca ma obowiązek sporządzenia karty wypadku w terminie 14 dni od zawiadomienia o wypadku.

Uwaga

W omawianym przypadku, należy sporządzić kartę wypadku dla pracownika, który uległ wypadkowi podczas wykonywania czynności wynikających z umowy zlecenia w czasie wolnym od pracy.

Podstawa prawna

• art. 234 § 2; art. 304 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r., poz. 917 ze zm.),
• art. 3 ust. 3 pkt 7 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r., poz. 1376),
• § 3 – § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1618),
• art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r., poz. 300).

Halina Góralska
Gł. Specjalista ds. bhp wykładowca przedmiotów zawodowych z zakresu bhp